7 Eylül 2008 Pazar

Ahıska adı, Ermeni, Gürcü, Rus ve Türk kaynaklarında (Ak-Sıka, Ak-Kale, Aksekga, Ahaltsihe, Akhalsikhe, Akal Kelek, Akal Kalak vb. şekillerde) görülmektedir. Tarih ve Coğrafi araştırmalarında Çıldır, Vilayet-i Gürcistan, Mesketi Ahıska Paşalığı diye bilinen bu bölge Çıldır yöresinden, Kür Nehrinin yukarı akarı ve Çoruh Çayı havzasından başlayarak, Meshet-Cavahet dağ silsilesi boyunca Borçalıya kadar uzanır.

Bu tarihi bölge, şimdiki Gürcistan Cumhuriyetinin Türkiye sınırında bulunan Ahıska, Adgen, Aspinza, Ahılkelek ve Bagdanovka ilçelerine ayrılmaktadır. Burası kuzeyde Borjama, güneyde Çıldır düzlüğüne, doğuda Borçalıya, batıda Acar topraklarına dayanır. Beş ilçeye ayrılan bu bölgenin yüzölçümü 6160 km2’dir. Toplam 220 köye sahiptir.

1. İklim: Deniz iklim karakterini gösterir. Yağmuru bol, kışları ılıktır. Yeşil Çam, Manulya, Okaliptos, Selvi, Tefne, Mersin... gibi çeşitli ağaçlarla süslenen dağların görünümü insana kuzey rüzgarlarından muhafazalı bulunan, bütün tepelerin o tepelerdeki ağaçların, denizin tatlı bir serinlikle ılık ılık esen rüzgarlarına aşık olduğu hissini verir.Yazın her taraf sıcaktır yağmur miktarları ise kışa nazaran oldukça azdır.

2. Dağları: Bu tarihi bölge küçük Kafkas’ın iki dağ silsilesine Meshet ve Cavahet sıra dağlarına sığınır.
a) Meshet Dağları: Dağlarının uzunluğu 130 km’ye varan Kür, Posaf Çoruh çayları boylarını kapsar. Ortalama yüksekliği ise 2850 m.dir.
b) Cavahet Dağları: Dağların uzunluğu 150 km.ye varan Kür, Posaf, Çoruh çayları boylarını kapsar. Ortalama yüksekliği ise 2850m.dir.

3. Ovaları:
Kura vadisinde Ahılkelek, Ahıska ovaları vardır. Ahılkelek ovası Türkiye sınırına yakındır. Ahıska düzlüğü ise Borjon boğazının başında ve aynı zamanda Acara suyu doğrultusuna giden Batum yolu ile Gümrü ve Ahılkelek’den gelen üç yolun kavşağında bulunduğundan önemi çoktur.

4. Nehirleri:
a) Yukarı ve Orta Kura: Çıldır dağlarından çıkan derinliği az çakallı bir yataktan akar. Ardahan’dan Ahılkelek yaylasına kadar uzun bir geçitten geçer. Soldan Ahıska’dan gelen Poshof suyunu aldıktan biraz sonra Bardom boğazından geçerek Kura ve Riyon havzalarını birbirine kaplayan şemendiferin geçit yeri olan Şuram’ı salonda bırakır. Curi kasabasından geçerek kuzeyinde Kafkaslardan gelen Arapva çayını alarak Tiflis’e gelir. Buradan sonra Kura nehri bozkırlardan geçeraek Azerbaycan’ın Şirvan bölgesine girer.
b) Çoruh: Türkiye’nin sınırları içinde bulunan Dumlu dağından akan bu nehir Acar sınırına girdikten sonra sağdan Acaris kolunu alır, Batum’un güneyinde iki ağızla Karadeniz’e dökülü.

5. Karayolları: Acara vadisi-Ahıska yolu ile Ardahan’a Abastuman-Ahıska üzerinden Ardahan’a Bordom-Ahılkelek üzerinden Kars’a bağlanır. Bu yolların hepsinden araba geçer.

Hiç yorum yok: